Jednoosobowa firma (jednoosobowa działalność gospodarcza)
Jednoosobową firmą (jednoosobową działalnością gospodarczą) określa się potocznie przedsiębiorcę będącego osobą fizyczną, który prowadzi działalność gospodarczą podlegającą wpisowi do Centralnej Ewidencji i Informacji o Działalności Gospodarczej (CEiDG). Co ważne, w tym przypadku podmiotem, który występuje w obrocie prawnym jest konkretna z imienia i nazwiska osoba fizyczna, która jako przedsiębiorca występuje pod określoną nazwą (tę właśnie nazwę określa się mianem firmy). Firmą nie jest majątek służący przedsiębiorcy do prowadzenia działalności gospodarczej − majątek ów nazywany jest przedsiębiorstwem.
W CEiDG gromadzony jest szeroki zakres informacji o przedsiębiorcach będących osobami fizycznymi. Pewne z nich określić można jako dane rejestrowe związane z prowadzoną działalnością gospodarczą, np. firma przedsiębiorcy, numer REGON, NIP albo adres miejsca wykonywania działalności. Natomiast takie dane, jak np. imię (imiona) i nazwisko, numer PESEL, data urodzenia, adres zamieszkania są danymi osobowymi przedsiębiorcy.
CEIDG udostępnia gromadzone w niej dane i informacje, z wyjątkiem numeru PESEL, daty urodzenia oraz adresu zamieszkania przedsiębiorcy. Przed zawarciem umowy z przedsiębiorcą będącym osobą fizyczną warto zadbać o to, aby pozyskać od niego, poza danymi rejestrowymi udostępnionymi na stronie internetowej CEIDG, również jego dane osobowe wskazane w dowodzie osobistym, które to dane pozyskiwane są niestety bardzo rzadko. W szczególności chodzi o takie dane, jak numer PESEL oraz miejsce i adres zamieszkania, ale mogą to być również np. nazwisko rodowe, imiona rodziców, miejsce (miejscowość) urodzenia albo seria i numer dowodu osobistego (paszportu).
W ten stosunkowo prosty sposób wierzyciele mogą zabezpieczyć swoje interesy i zapobiec przewlekłości ewentualnego postępowania sądowego, do której dojść może już na wczesnym jego etapie, kiedy to sąd dokonuje ustalenia tożsamości oraz miejsca i adresu zamieszkania pozwanego. Należy bowiem pamiętać, że wnosząc pozew do sądu powód obowiązany jest do wskazania miejsca i adresu prowadzenia działalności albo adresu zamieszkania pozwanego będącego osobą fizyczną (jednocześnie zwolniony jest z obowiązku podawania jego numeru PESEL, który to numer ustala sąd). Zdarzają się jednak sytuacje, w których dochodzi do pewnego paradoksu. Przykładowo jeżeli pozwany zawiesi albo zaprzestanie wykonywania działalności gospodarczej, a korespondencja nie będzie mogła zostać doręczona pod adres wskazany w CEiDG z innego powodu niż jej nieodebranie w terminie, może się okazać, że doręczeń dokonywać będzie trzeba pod adres zamieszkania pozwanego, który to można ustalić w Centrum Personalizacji Dokumentów Ministerstwa Spraw Wewnętrznych i Administracji, ale nastąpić to może wyłącznie na podstawie danych osobowych pozwanego, a więc na podstawie np. numeru PESEL. Jeżeli powód we wniosku do Centrum Personalizacji Dokumentów nie jest w stanie podać wystarczającej ilości danych osobowych umożliwiających identyfikację pozwanego, to skuteczne zainicjowanie postępowania sądowego może okazać się znacznie utrudnione. Powód naraża się wówczas na to, że sąd zawiesi postępowanie z uwagi na przeszkodę w skutecznym doręczeniu pozwanemu pism procesowych. Z uwagi na taką przeszkodę postępowanie sądowe nie może przejść do etapu rozstrzygania istoty spornej sprawy. Wprawdzie istnieje możliwość złożenia przez powoda wniosku o ustanowienie przez sąd kuratora reprezentującego interesy pozwanego nieznanego z pobytu, jednakże taka sytuacja wiąże się z poniesieniem przez powoda dodatkowych kosztów.
Spółka cywilna
Na wstępie należy podkreślić, że spółka cywilna nie jest podmiotem prawa, lecz jedynie stosunkiem prawa cywilnego nawiązanym przez wspólników w wyniku zawarcia umowy spółki cywilnej. Podmiotami prawa (przedsiębiorcami) są zatem wspólnicy spółki cywilnej, którymi mogą być m. in. osoby fizyczne podlegające wpisowi do CEiDG. Reasumując, spółka cywilna nie jest przedsiębiorcą, a umowy zawierane są z jej wspólnikami. Pomimo tego, że spółka cywilna nie jest przedsiębiorcą należy wiedzieć, że w przypadku działalności gospodarczej prowadzonej w formie spółki cywilnej zarówno spółce cywilnej, jak i każdemu z jej wspólników nadawany jest odrębny numer REGON oraz NIP.
Przed zawarciem umowy ze wspólnikami spółki cywilnej będącymi osobami fizycznymi, analogicznie, jak w przypadku przedsiębiorców będących osobami fizycznymi, zalecane jest, aby poza danymi rejestrowymi samej spółki cywilnej z CEiDG, zgromadzić również dane rejestrowe oraz dane osobowe wskazane w dowodach osobistych jej wspólników.
Ponadto warto pozyskać od wspólników kopię umowy spółki cywilnej, ponieważ z jej treści wynikać mogą odmienne postanowienia w porównaniu do regulacji Kodeksu cywilnego, np. w zakresie reprezentowania wspólników prowadzących wspólnie działalność gospodarczą w formie spółki cywilnej. Należy również podkreślić, że wszelką korespondencję należy kierować (adresować) do wspólników spółki cywilnej, a nie do spółki jako takiej, która – jak wskazano na wstępie – nie jest podmiotem prawa.
Niniejsza informacja nie stanowi porady prawnej ani podatkowej. Kancelaria nie ponosi odpowiedzialności za wykorzystanie informacji w nim zawartych bez wcześniejszego zasięgnięcia opinii Kancelarii